Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Προμαχώνα εγκαινίασε την Κυριακή 30 Ιουνίου το μοναδικό μουσείο στην Ελλάδα με θέμα του τον θεσμό “ΣΠΙΤΙ ΠΑΙΔΙΟΥ”. Τα “ΣΠΙΤΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ” ήταν δομές με προνοιακό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα και ιδρύθηκαν στα ακριτικά χωριά την βόρειας Ελλάδας. Από το 1955 έως το 2003 λειτούργησε ευεργετικά αυτός ο θεσμός, βοηθώντας τα παιδιά και τους νέους της επαρχίας. Κατά την ξενάγηση θα δείτε την δομή που είχε το Σπίτι Παιδιού του Προμαχώνα την περίοδο 1960 -1970 , παρουσιάζοντας και όλες της δράσεις εκείνης της εποχής.
Η μουσειολογική μελέτη και η επιμέλεια έκθεσης έγινε από την . Ρογκότη Κωνσταντίνα, μουσειολόγο ενώ η προμελέτη του έργου έγινε από τον κ. Στέλιο Πλάκα, μουσειολόγο.
Το μουσείο για την καλοκαιρινή περίοδο, από 15 Ιουνίου έως 15 Σεπτεμβρίου θα λειτουργεί Σάββατο και Κυριακή 10:00 – 13:00. Τις καθημερινές με ραντεβού στο τηλέφωνο 6973212347 Υπεύθυνη Μαρία Ευσταθιάδου.
Το Μουσείο για το Σπίτι Παιδιού θα υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων , καθ΄όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους. Επίσης στο μουσείο θα πραγματοποιούνται ομιλίες, παρουσιάσεις βιβλίων , μουσικές βραδιές και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
Πιο συγκεκριμένα για τον θεσμό :
Τα «Σπίτια Παιδιού» ξεκίνησαν τη λειτουργία τους ως δομές του Βασιλικού Ιδρύματος Πρόνοιας. Η Βασιλική Πρόνοια ιδρύθηκε το 1955 με πρωτοβουλία της Βασίλισσας Φρειδερίκης και αποτελούσε συνέχεια της Ερανικής Επιτροπής «Πρόνοια Βορείων Επαρχιών της Ελλάδος».
Δεν ήταν κρατικός οργανισμός. Το 1970 μετεξελίχθηκε σε «Εθνικό Οργανισμό Πρόνοιας» και εντάχθηκε στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ως δομή του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας. Το 1998 άλλαξε για τελευταία φορά και μετονομάστηκε σε «Εθνικό Οργανισμό Κοινωνικής Φροντίδας». Το 2003 ο θεσμός καταργήθηκε οριστικά και οι δομές του πέρασαν στο Περιφερειακό Σύστημα Υγείας και Πρόνοιας (Πε.Σ.Υ.Π.), το Εθνικό Συμβούλιο Κοινωνικής Φροντίδας (Ε.ΣΥ.Κ.Φ.) και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.).
Τα «Σπίτια Παιδιού» ιδρύονταν κυρίως σε παραμεθόριες περιοχές της Βορείου Ελλάδος. Σκοπός της ίδρυσής τους ήταν η εξύψωση του επιπέδου ζωής, ο αλφαβητισμός, η τόνωση του πατριωτικού και θρησκευτικού συναισθήματος, η διαμόρφωση κοινωνικής και ηθικής αγωγής στους νέους καθώς και η επαγγελματική κατάρτιση στον αγροτικό και τεχνικό τομέα. Σύμφωνα με τα πρακτικά των Ετήσιων Συνεδρίων Διευθυντών Τομέων της Βασιλικής Πρόνοιας κατά το 1965 λειτουργούσαν 260 Σπίτια, που απασχολούσαν 53.857 παιδιά.
Υπεύθυνη της λειτουργίας του Σπιτιού ήταν η Αρχηγός, η οποία φρόντιζε ώστε αυτό να αποτελεί έναν χώρο δημιουργικής απασχόλησης, που συσπείρωνε όλα τα μέλη της Κοινότητας. Για τα μικρά παιδιά λειτουργούσε θερινό νηπιοτροφείο, που τα απασχολούσε αρκετές ώρες την ημέρα, ενώ για τα μεγαλύτερα διέθετε μελετητήριο με εκτενή βιβλιοθήκη, ως βοήθεια για το σχολείο. Παράλληλα, δίνονταν διάφορα σεμινάρια εκμάθησης τεχνών, τα οποία είχαν ως στόχο να δώσουν στα παιδιά που αποφοιτούσαν από αυτά, μια επιπλέον ευκαιρία βιοπορισμού. Τέλος, για όλους τους κατοίκους της Κοινότητας το Σπίτι ήταν ένας χώρους όπου γίνονταν διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις, στις οποίες μπορούσαν όλοι να συμμετέχουν. Τα «Σπίτια Παιδιού» κατέχουν αμφιλεγόμενη θέση στην ιστορία της Ελλάδας, λόγω της σύνδεσής τους με τα πολιτικά ζητήματα της περιόδου που εμφανίστηκαν. Η Βασιλική Πρόνοια, με τις δραστηριότητες που είχε αναπτύξει, είναι ένα ζήτημα που προκαλεί μεγάλες διαμάχες για τις σκοπιμότητες που εξυπηρέτησε. Έτσι, ενώ για κάποιους τα «Σπίτια Παιδιού» λειτούργησαν ως ένα δεύτερο σπίτι, στο οποίο μπορούσαν να βρουν στοργή, φαγητό, δημιουργική απασχόληση και επιλογές ώστε να βελτιώσουν τη ζωή τους σε μια δύσκολη εποχή, για άλλους λειτούργησαν ως κέντρα φιλοβασιλικής προπαγάνδας, με στόχο τη δημιουργία οπαδών του ελληνικού στέμματος. Κατανοώντας την ευαισθησία του θέματος, και με πλήρη σεβασμό προς όλες τις απόψεις, η επίσκεψη που ακολουθεί, έχει οργανωθεί ώστε να παρουσιάζει αμερόληπτα τη λειτουργία αυτού του θεσμού, όπως αυτή αποτυπώθηκε στα 39 χρόνια λειτουργίας του κτιρίου στο χωριό του Προμαχώνα (1958 – 1997).