(Από την έντυπη έκδοση των ΨτΣ)
Στη δεκαετία 90 από τον σιδηροδρομικό σταθμό της Ροδόπολης Σερρών περνούσαν περίπου 10 δρομολόγια την ημέρα μετακινώντας ετησίως περίπου 70.000 χιλιάδες επιβάτες.
Πηγαίνουμε στο μέλλον 35 χρόνια μετά και ενώ περιμένουμε να δούμε αυτό που έχει συμβεί στα περισσότερα μέρη της Ευρώπης, η εξέλιξη, αντικρίζουμε το ακριβώς αντίθετο. Διαλυμένες υποδομές, χορταριασμένες ράγες, έρημο το εκδοτήριο των εισιτηρίων, και ένα τρένο να πηγαινοέρχεται δύο φορές την ημέρα Θεσσαλονίκη Σέρρες σχεδόν άδειο. Το τι συνέβη και γιατί, είναι ένα άλλο κεφάλαιο που αποτελεί μέρος της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας και είναι μια μεγάλη συζήτηση.
Ερχόμαστε στο σήμερα και εστιάζουμε σε αυτό το απομεινάρι μιας αλλοτινής λαμπρής εποχής, αυτό το τρένο που περνάει δύο φορές από τον Σταθμό της Ροδόπολης για να μεταφέρει επιβάτες που έχουν κύριο προορισμό την Θεσσαλονίκη. Η γραμμή αυτή θεωρείται μη βιώσιμη οικονομικά, χαρακτηρίζεται άγονη και επιδοτείται από το κράτος βάση νόμου 4953/2022 (50 εκατομμύρια ευρώ + ΦΠΑ για 15 χρόνια). Είναι κάτι αντίστοιχο με τα επιδοτούμενα δρομολόγια πλοίων στα νησιά των άγονων γραμμών. Έτσι λοιπόν ενώ πληρώνουμε σαν κράτος την παραπάνω σιδηροδρομική σύνδεση με Θεσσαλονίκη για να εξυπηρετεί τους κατοίκους, αυτό δεν συμβαίνει στην πράξη διότι τα δρομολόγια δεν είναι σχεδιασμένα με βάση τις ανάγκες των κατοίκων. Έγιναν αρκετές διαμαρτυρίες, επιστολές, ψηφίσματα, αναρτήσεις, δημοσιεύσεις από φορείς και ιδιώτες αλλά η κατάσταση δεν αλλάζει. Τα πληρωμένα από εμάς τρένα πηγαινοέρχονται άδεια και εμείς από την άλλη είμαστε αποκλεισμένοι συγκοινωνιακά σε μια περιοχή που απέχει μόλις 100 χιλιόμετρα από την συμπρωτεύουσα. Αντίστοιχα μέρη στο λεκανοπέδιο Αττικής και στην Ευρώπη γενικότερα, αποτελούν προάστια. Τονίζω το αποκλεισμένοι, διότι στην ευρύτερη περιοχή της Ροδόπολης Κερκίνης (18 συνολικά χωριά – περισσότεροι από 5000 κάτοικοι) δεν υπάρχει ούτε ΚΤΕΛ ούτε άλλο μέσο μαζικής μετακίνησης προς Κιλκίς – Θεσσαλονίκη – Σέρρες εκτός από το τρένο. Η περιοχή λόγω της συρρίκνωσης των τελευταίων χρόνων εξαρτάται όλο και περισσότερο από τα διπλανά αστικά κέντρα για τις καθημερινές της ανάγκες όπως υγεία, τροφοδοσία, πολιτισμός, επικοινωνία, ψυχαγωγία κ.α. Ασθενείς οικονομικά ηλικιωμένοι αναγκάζονται πολλές φορές να πληρώνουν ταξί για ιατρικές επισκέψεις, και πολλοί κάτοικοι χρησιμοποιώντας τα ιδιωτικά μέσα επωμίζονται αυξημένα κόστη καυσίμων για να ικανοποιήσουν απλές καθημερινές ανάγκες. Επίσης αρκετοί νέοι είναι αποκλεισμένοι από το κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι διότι το πρώτο δρομολόγιο για Θεσσαλονίκη φτάνει περίπου στις 12.00 το μεσημέρι και το τελευταίο δρομολόγιο της επιστροφής είναι μόλις στις 15.15 δίνοντας λιγότερο από 3 ωφέλιμες ώρες παραμονής στην πόλη που είναι ελάχιστες για να ολοκληρωθεί η όποια δραστηριότητα ή ανάγκη. Διαφορετικά κάποιος είναι υποχρεωμένος να διανυκτερεύσει και να επιστρέψει την επόμενη μέρα.
Αναρωτιέμαι λοιπόν γιατί εφόσον υπάρχει η δυνατότητα (αναφέρομαι στην επιδότηση των 50 εκατομμυρίων ευρώ) για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής μας και να χαιρόμαστε όπως όλοι οι άνθρωποι το αγαθό της μετακίνησης και της προσβασιμότητας, να είμαστε μπλοκαρισμένοι και κολλημένοι σε στρεβλώσεις, συμφέροντα, παραλήψεις ή πως αλλιώς μπορώ να κατονομάσω αυτού του είδους τις καταστάσεις. Η εταιρία Hellenictrain ενώ έλαβε την επιδότηση, δεν ξέρω αν ρώτησε την τοπική κοινωνία ποια δρομολόγια την εξυπηρετούν, και δεν απάντησε με ποια κριτήρια τέλος πάντων σχεδίασε τα σημερινά δρομολόγια. Προτιμάει να έχει επιβάτες και επιπλέον έσοδα από εισιτήρια ή προτιμάει να αποφεύγει τους επιβάτες και να πηγαινοφέρνει τα τρένα άδεια. Είναι ένα ερώτημα που έχει το σύνολο των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Και ενώ έχει τεθεί και ιδιωτικά το θέμα σε πολλούς τοπικούς βουλευτές που επισκέπτονται το τόπο μας, έχει περάσει στα αζήτητα του πληθωρισμού αιτημάτων που δέχονται καθημερινά ή έχει υποτιμηθεί. Η πολιτεία δεν έχει αντιληφθεί την σοβαρότητα του θέματος και πόσο επηρεάζει την ζωή των συνανθρώπων μας. Δεν έχουμε λάβει καμιά απάντηση γιατί τα τρένα αποφεύγουν τους επιβάτες. Έχουν ακουστεί εκδοχές ότι για να σχεδιαστούν τα δρομολόγια σύμφωνα με τις ανάγκες των πολιτών πρέπει να υπάρχει διανυκτέρευση και φύλαξη του τρένου στις Σέρρες με ό,τι αυτό σημαίνει οικονομικά. Ε και! Δίνεις 50 εκατομμύρια και δεν μπορείς να πληρώσεις μια διανυκτέρευση ή φύλαξη προκειμένου να εξυπηρετήσεις τους χιλιάδες πολίτες!
Η περιοχή της Κερκίνης και γενικότερα ο Δήμος Σιντικής συγκαταλέγονται από τις πιο αδύναμες οικονομικά περιοχές της χώρας μας. Υπάρχουν πολλά δεινά με κυριότερο την συρρίκνωση και την δημογραφική αιμορραγία που συνεχίζεται αδιάλειπτα. Μια περιοχή με πολλές δυνατότητες και αντικειμενικό πλούτο (φύση – ιστορία – άνθρωποι – γεωγραφία) υποτιμάται και της στερείται ακόμα και αυτό το ξεροκόμματο που λέγεται επιδοτούμενο τρένο για πρόσβαση σε αυτονόητα πράγματα, ανάγκες, υπηρεσίες, χαρές κ.τ.λ..
Πιστεύω ότι βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής που είτε χάνουμε το παιχνίδι και γινόμαστε ένας τόπος για τουρίστες χωρίς τοπική κοινωνία, και ανθρώπινη συμμετοχή στο μοναδικό φυσικό οικοσύστημα της Κερκίνης ή κερδίζουμε το παιχνίδι δημιουργώντας ένα στρατηγικό πλάνο και κάνοντας τώρα το πρώτο βήμα.
Το στρατηγικό σχέδιο που υποστηρίζω και προτείνω είναι ότι πρέπει να γίνουμε ένα είδους προάστιο για τα κοντινά αστικά κέντρα και κυρίως για την Θεσσαλονίκη. Πρέπει να ξεκινήσει η αντίστροφη πορεία του δημογραφικού στην περιοχή. Οι νέες αφίξεις θα δώσουν ζωτικό αίμα σε αυτό το απονευρωμένο κομμάτι της χώρας. Χρειαζόμαστε ανθρώπινο δυναμικό για να λειτουργήσει η τοπική οικονομία, κοινωνία, για να έχουμε νέους άρα συνέχεια και μέλλον. Η εποχή μας δίνει ευκαιρίες που ίσως δεν είναι ορατές ακόμα σε εμάς αλλά σίγουρα υπάρχουν. Η κλιματική αλλαγή έχει επηρεάσει σημαντικά τα δεδομένα ζωής. Το Ελληνικό πρόβλημα της υπερσυσσώρευσης στα μεγάλα αστικά κέντρα έχει φτάσει στα όρια του και παράγει φαύλο κύκλο άλυτων προβλημάτων. Κυριαρχεί μια γενικότερη τάση για αναζήτηση ενός πιο βιώσιμου μοντέλου ζωής στα Ευρωπαϊκά πρότυπα. Η τηλεργασία κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος.
Μετατρέποντας την κρίση σε ευκαιρία πρέπει να επενδύσουμε σε αυτή την κατεύθυνση και να δημιουργήσουμε συνθήκες υποδοχής. Ο τόπος έχει όλες τις προδιαγραφές και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά για να μετατραπεί σε μια προαστιακή ζώνη για αυτούς που αναζητούν ανάλογες λύσεις.
Πρώτο βήμα για όλα αυτά είναι τα συγκοινωνιακά δίκτυα και κυρίως ο σιδηρόδρομος. Η εφαρμογή του περιβόητου σχεδίου προαστιακός Θεσσαλονίκης – Σερρών είναι το κλειδί στην ιστορία μας. Θα αλλάξει την συνολική αντίληψη για το ποιοι είμαστε και που ζούμε. Φανταστείτε να έχουμε πρόσβαση μέσω προαστιακού και μετρό Θεσσαλονίκης σε λιγότερο από μια ώρα στα πιο σημαντικά σημεία της συμπρωτεύουσας. Η πρόσβαση σε εργασία, υπηρεσίες, πολιτισμό, κοινωνικό γίγνεσθαι, ψυχαγωγία σε συνδυασμό με ένα μοναδικής αξίας φυσικό περιβάλλον μας καθιστά ιδανικό τόπο για να ζει κάποιος, ειδικά για οικογένειες.
Δεν θα επεκταθώ στα οφέλη του τοπικού τουρισμού διότι θα χρειαστεί ένα ακόμη μακροσκελές άρθρο.
Θέτω όλα τα παραπάνω ζητήματα ατομικά αλλά και ως μέλος μιας ομάδας προς σύσταση με το όνομα Kerkini Global Network (KGN) που θα έχει σαν στόχο να αναδεικνύει θέματα και να παρεμβαίνει αντίστοιχα προς μια αναπτυξιακή κατεύθυνση για την περιοχή μας.
Επανέρχομαι στην αναφορά της αρχής για το τρένο που απόφευγε τους επιβάτες και θα πω ότι τις επόμενες βδομάδες θα προτείνουμε ενέργειες για να τεθεί το ζήτημα αυτό πιο στοχευμένα και συνολικά.
Καλέσης Θεόδωρος
Κάτοικος Κάτω Ποροϊων.
Μέλος της Ομάδας Kerkini Global Network (KGN)