Θωμάς Μιχαλιέρης
➡️Μεσημέρι Πρωτομαγιάς πάνω από την κεντρική πλατεία του Σιδηροκάστρου ένας ωραίος καλοκαιρινός ουρανός, και ένα μικρό αεράκι, Η σκορπίνα που μου σέρβιρε τον καφέ μου, εργάζεται στο σέρβις σε κατάστημα εστίασης. Μπορεί να μην έχει καμία σχέση με το αντικείμενο που έχει σπουδάσει, αλλά έχει συμβιβαστεί με αυτό, για να καλύπτει τις καθημερινές ανάγκες της.
Είναι πτυχιούχος Πανεπιστημίου και συνεχίζει μεταπτυχιακές σπουδές, για να κυνηγήσει το όνειρό της. Ναι, είναι δύσκολα τα πράγματα και για πτυχιούχους Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Πολλοί γονείς είναι απογοητευμένοι με την κατάσταση που επικρατεί. Όμως, η Παναγιώτα είναι ψύχραιμη, είναι αισιόδοξη, διαθέτει ολοκληρωμένο, ρεαλιστικό και προσγειωμένο μυαλό, πείθει με την συμπεριφορά της ότι εκτός από λουλουδάκια, γαλάζιους ουρανούς και ειρηνικά λιβαδάκια, υπάρχουν επίσης σ’ αυτή τη ζωή και συμφέροντα, λεφτά, ανταγωνισμοί, κοινή λογική, αιτίες και αποτελέσματα.
Γνωρίζει πολύ καλά ότι στο κατάστημα εστίασης που εργάζεται, η δουλειά της κρέμεται από τα μετρήσιμα αποτελέσματα. Έτσι κάθε φορά που βρίσκεται αντιμέτωπη με ερωτήσεις επισκεπτών – πελατών, για τα αξιοθέατα στην περιοχή μας, νιώθει πως πρέπει να ξαναανακαλύψει τη λογοτεχνία και τη δυνατότητα να υφαίνει όμορφες λέξεις για τις περιγραφές της. Με τη φροντίδα που επιδεικνύει για τις λεκτικές επιλογές, δίνει μάχη για να αποκτήσει η περιοχή μας πλεονέκτημα. Είναι αυτό που της δίνει μια υψηλότερη συνείδηση του εαυτού της και της δύναμής της για τη δημιουργία κάποιου αισθητού αποτελέσματος για την πόλη μας.
Συγκεκριμένα, τα ωραία αγγλικά της, τα οποία η ίδια γνωρίζει καλά και τα αγαπά, τα χειρίζεται με μαεστρία και αρκούσαν για τους Ολλανδούς παρατηρητές πουλιών, που είχαν κατακλύσει το κατάστημα εστίασης την Πρωτομαγιά. Πάντα είχε να πει κάτι στους διαλόγους μαζί τους, και για εκείνη είχαν μόνο τις ερωτήσεις τους. Και την απάντησή της την άκουγαν, γιατί πάντα έλεγε την τελευταία λέξη με χαμόγελο. Και γι αυτό κανείς δεν θα έλεγε: Τι χαμογελάει αυτή εδώ; Γιατί είναι ευγενική, πρόσχαρη, έχει χαρούμενη διάθεση, ξέρει να γοητεύει με μια ζωτική δύναμη που δεν μπορεί να την κρύψει. Οι ξένοι σ’ όλα αισθάνονταν, την αντίκριζαν υπέροχη μπροστά τους, χαίρονταν τη χάρη αυτού του νέου κοριτσιού. Η αλήθεια είναι πως διαθέτει αυτό που είναι και παίρνει αυτό που της αξίζει. Είναι ένα απλό εργαζόμενο κορίτσι, που όμως έχει τα μάτια της ανοιχτά, είναι παρούσα σε ό,τι την περιβάλλει.
Η Παναγιώτα επαγγελματίας, φιλική, είχε κερδίσει το μεσημέρι τις καρδιές των Ολλανδών επισκεπτών. Και γι αυτό οι Ολλανδοί παρατηρητές πουλιών, το βράδυ ξαναπήγαν στο ίδιο κατάστημα εστίασης. Ήταν αυτό που πίστευα ότι θα συμβεί. Σάμπως να είναι μόνο τα αγγλικά της που την κάνουν επιθυμητή; Ή μήπως αυτό που την κάνει ξεχωριστή, είναι επειδή είναι πολύ ψηλή και της αρέσουν τα παντελόνια που τα φοράει με άνεση; Είναι όλα αυτά.
Η ομορφιά μπορεί να φανερωθεί στον επισκέπτη της πόλης με ένα ειλικρινές χαμόγελο. Δηλαδή, μπορεί το εσωτερικό του καταστήματος να είναι εκπληκτικό, το φαγητό μπορεί να είναι απίστευτα νόστιμο, τα υπέροχα κρασιά να μην πωλούνται σε τιμές εστίασης, να μην μπορείς να αντισταθείς στα ωραία γλυκά του καταστήματος, ωστόσο το χαμόγελο είναι εκείνο που καλεί κοντά του τον πελάτη όταν κουρασμένος από τη φωνασκία της ζωής, ζητά καταφύγιο στη γλύκα ενός χαμόγελου, για να συντροφεύσει την ανάλογη ψυχική διάθεση. Μόνο κάτω απ’ αυτή την οπτική γωνία γίνεται σαφέστερα αντιληπτό ότι οι άριστες επικοινωνιακές δεξιότητες του προσωπικού σε χώρους εστίασης, διαμορφώνουν γνώμη για τη φιλοξενία, δελεάζουν τον πελάτη να ξαναπάει στο μαγαζί, τον επισκέπτη να πλοηγηθεί στην περιοχή και να ξαναεπισκεφθεί το Σιδηρόκαστρο.
Εν τω μεταξύ, στο ίδιο μαγαζί ταυτόχρονα με το γκρουπ των Ολλανδών παρατηρητών πουλιών, ήρθαν και εκδρομείς από Θεσσαλονίκη. Όλα τα τμήματα του καταστήματος εργάζονταν με ιδιαίτερα υψηλές ταχύτητες. Η Παναγιώτα τους καλωσόριζε όλους με χαμόγελο, με φιλικό τόνο, με μια ζωντάνια και ετοιμότητα ανέλυε με έναν ενδιαφέροντα και προσιτό τρόπο αξιοθέατα που μπορούν να δουν στην περιοχή, διαδρομές, τρόπους πρόσβασης. Όλα έδειχναν ότι τα περιέγραφε με τα συναισθήματα που είχε νιώσει από την πρώτη επαφή της με τις ενδιαφέρουσες περιοχές.
Ουσιαστικά την Πρωτομαγιά όταν πλάκωσαν όλοι μαζί στο μαγαζί, διαχειρίζονταν τις απαιτήσεις της κατάστασης με έναν συναρπαστικό ρόλο. Τα επαναλαμβανόμενα καθήκοντα της δουλειάς της ως σερβιτόρα – που τα ξέρει απέξω και ανακατωτά – δεν έχουν φθείρει την ικανότητα προσαρμογής στις εκάστοτε συνθήκες. Έτσι ακόμη και όταν βίωνε την Πρωτομαγιά μεγαλύτερη ένταση, συγκέντρωνε την προσπάθειά της για τις προσδοκίες των επισκεπτών πελατών, για την προβολή του Σιδηροκάστρου. Τέτοιο κυριαρχικό έλεγχο πάνω στην προσωπικότητά της, είναι κάτι που πρέπει να το ζηλεύει κανείς.
Νέα ισχυρή ωραία παρουσία θαρρείς πως διατάζει τον εαυτό της να παραμένει σταθερή, και αποφασισμένη. Ο στόχος της Παναγιώτας είναι σαφώς ορατός. Διατηρεί αναφαίρετο το προσωπικό της δικαίωμα να προσφέρει και μια δική της απόκριση για τις επάρκειες της πόλης μας. Και γι αυτό δαπανά πολλά από τον βαθύτερο και τον καλύτερο εαυτό της για την εμπειρία του επισκέπτη. Έχεις την αίσθηση ότι όλη η στάση της υπακούει σε μια αυστηρή αρχιτεκτονική για την προβολή και ανάδειξη του Σιδηροκάστρου. Όπως, οι μικρές ποιητικές αφηγήσεις της για αξιοθέατα, που προτάσσουν και αναδεικνύουν το: «υπάρχουν πολλά στην περιοχή μας που αξίζει να δείτε». Συνεπώς, καταλαβαίνει απόλυτα ότι οι επισκέπτες ταξίδεψαν, έκαναν έξοδα, αφιέρωσαν χρόνο.
Θεωρεί καθήκον της να παρέχει πληροφορίες με υπευθυνότητα και ακρίβεια. Έτσι, δεν είναι απλώς ένα άτομο που λαμβάνει παραγγελίες, σερβίρει καφέ ή φαγητό σε πελάτες. Αισθάνεσαι πως η ευθύνη της δεν λήγει με το σερβίρισμα της παραγγελίας. Είναι αφιερωμένη σ’ αυτό που αγαπά να κάνει για την πόλη, για τον επισκέπτη. Γνωρίζει ότι όταν σκεφτόμαστε έναν τουριστικό προορισμό, μας έρχεται στο μυαλό τα συναισθήματα που έχουμε ανάγκη να νιώσουμε. Το απροσδόκητο που λαχταρά ο επισκέπτης να συναντήσει, να το νιώσει, να τον αιχμαλωτίσει, ώστε όταν επιστρέψει στη βάση του να έχει εφόδια που να του επιτρέπουν να καυχιέται ότι πέρασε υπέροχα. Και αν μπούμε στον κόπο να σκεφτούμε την ιδιαίτερη προσοχή που επιδεικνύει στην υπέροχη και ντελικάτη εμφάνισή της, στο παρουσιαστικό της, είναι πράγματι αξιοσημείωτο ότι αξιοποιεί το ένδυμα με μια δωρική αφήγηση ως εικόνα ως «φορέας νοήματος».
Μια εικόνα που ανασαίνει η γυναικεία χειραφέτηση. Είναι φυσικό, λοιπόν, και δικαιολογημένο να σκεφτούμε, ύστερα από τα παραπάνω, πως πελεκημένη μέσα από την επιλογή της να εργάζεται στο σέρβις, ενώ κάνει μεταπτυχιακές σπουδές, καμία κούραση, καμία ένταση της δουλειάς δεν μπορούν να αναχαιτίσουν τον χείμαρρο συναισθημάτων ευγένειας, καλοσύνης και λεπτών τρόπων συμπεριφοράς. Επειδή κάθε κομμάτι της ζωής της έχει εκχωρηθεί σε μια αυτοματοποιημένη διαχείριση που της επιτρέπει να δρα ευκολότερα σε καταστάσεις έντασης.
Επειδή αγαπά πολύ τον τόπο της, και όλα όσα αντιπροσωπεύει για εκείνη. Από την άλλη, φαίνεται πως έχει λάβει τέτοια βιώματα και οικογενειακά πεπρωμένα ως αφορμές, που οι πρώτες γνώσεις της από το περιβάλλον της, οι ωραίες εμπειρίες της, οι συνήθειες και τρόπος σκέψης, συνετέλεσαν στη διαμόρφωση και τον έλεγχο του τρόπου με τον οποίο εκφράζεται. Επίσης δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το γεγονός να υπάρχουν κάποια ερεθίσματα πολύ έντονα από στιγμές και συναισθήματα που είχε νιώσει σε ενδιαφέρουσες περιοχές στο Δήμο Σιντικής και να πυροδοτούν τη διαδικασία σύνθεσης των μικρών ποιητικών αφηγήσεών της για την προβολή του τόπου μας. Υπό αυτό το πρίσμα είναι προφανές ότι έχει κάνει ρομαντικούς περιπάτους στη Λίμνη Κερκίνη, έχει περιπλανηθεί στην εξοχή, έχει βιώσει στους καταρράκτες ευχάριστες αισθήσεις, έχει σκαρφαλώσει στο Ισάρι και, από τον φυσικό εξώστη έχει απλώσει το βλέμμα της στον κάμπο.
Σίγουρα εκστασιάζεται με τα ωραία χρώματα του ουρανού, με το σώμα ενός αρώματος και, γεμάτη περιέργεια απολαμβάνει με σχολαστική υπομονή τις γευστικές διαβαθμίσεις που κρύβονται στο αγαπημένο της λευκό κρασί. Έτσι, το να χρησιμοποιεί έναν αυθεντικό τρόπο για να συνομιλεί με τους επισκέπτες της πόλης, μέσω συναισθημάτων, των βιωμάτων της και των εμπειριών της για την προβολή του τόπου μας, το βρίσκω πολύ ωραίο. Όμως, για να είμαστε πιο ακριβείς, όταν απάντησε στους εκδρομείς από Θεσσαλονίκη: «υπάρχουν πολλά που αξίζει να δείτε στο Σιδηρόκαστρο», σημαίνει πως με τον ρομαντικό ζήλο της να μεταφέρει στους επισκέπτες πελάτες την πλήρη γοητεία του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής μας, απολαμβάνει μιαν όψη της ελευθερίας. Με τον τρόπο της βρίσκεται σε ένα είδος επαγρύπνησης απέναντι σ’ εκείνο που είναι δυνατό να γίνει «εδώ και τώρα» για τον τόπο της. Το Σιδηρόκαστρο δεν προάγεται από τους άπραγους, και γι αυτό φέρει ακλόνητη την πεποίθηση πως η αξία της ζωής είναι η αντίσταση, δεν είναι η αδράνεια.
Γιατί από κάποια στιγμή και έπειτα τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα. Και γι αυτό η Παναγιώτα αφηγείται όχι στην αίγλη των λέξεων αλλά στην αλήθεια των πραγμάτων. Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι αφηγείται για να δώσει και πάλι ζωή στην πόλη μας, για να σταματήσει η αποψίλωση του Σιδηροκάστρου από νέους ανθρώπους. Αυστηρή και με τον εαυτό της στέκεται με θάρρος απέναντι στην πραγματικότητα. Ονειροπόλα οραματίστρια αγνοεί τα δεδομένα και βαδίζει, ιδανική και ακέραιη για την προβολή του τόπου μας. Δεν θα μπορούσε να είναι και αλλιώς με τη δική της προσωπικότητα. Θες είναι το ένστικτο, μια ανάγκη έκφρασης για την πόλη της, η προσπάθειά της την κρατά ζωντανή, είναι η φλόγα που αρνείται να σβήσει σε μια πόλη που δοκιμάζεται. Το σύνθετο μείγμα βουλήσεως και συγκυριών, λειτουργούν ως μαρτυρία για την κατάσταση στην πόλης μας. Aμύνεται, αναμετριέται με τις κάννες των όπλων της φθοράς και της στασιμότητας που σημαδεύουν την πόλης μας.
Κάποιοι άνθρωποι έχουν αυτό το σπάνιο χάρισμα, τη διαύγεια να κοιτούν την πραγματικότητα και να αναγνωρίζουν αυτό που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία, που σε προσκαλεί για το ποια πρέπει να είναι η αποστολή σου. Επίσης, θα ήταν αληθινά ακατανόητο, αν υποστηρίζαμε πως η εστίαση δεν έχει τη δύναμη να επιδράσει στην πρόοδο και ανάδειξη της πόλης μας. Στην εστίαση το προσωπικό αλληλεπιδρά με τον επισκέπτη πελάτη και, είτε το θέλει είτε δεν το θέλει, είτε φταίει είτε δεν φταίει, κατασκευάζει το ίδιο την εικόνα της περιοχής μας. Γνώμη μου είναι πως το προσωπικό σε χώρους εστίασης, πρέπει να μελετήσει, να διαβάσει για να εκφράζεται όσο μπορεί περισσότερα για τον τόπο μας και να αλληλεπιδρά με τους επισκέπτες της πόλης, να κάνει προτάσεις για αξιοθέατα. Πρέπει να υιοθετεί εκφραστικούς τρόπους και ιδέες. Άλλωστε τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει μια ζωντανή αφήγηση και αλληλεπίδραση που συναρπάζει, που απαντά σε πολλές ερωτήσεις με υπευθυνότητα, ισορροπία, φιλικότητα και προθυμία επικοινωνίας, δημιουργώντας μια άνετη ατμόσφαιρα, αφήνοντας σε όλους μια διαρκής εντύπωση που σε κάνει να ερωτευτείς ένα μέρος, μια πόλη.
Συνεπώς ακόμη ένα συμπέρασμα που πρέπει να εξαγάγουμε είναι ότι, η Παναγιώτα υπεύθυνη και συνειδητοποιημένη, δεν κατακτήθηκε από την αδιαφορία. Έχει καταστήσει σαφές ότι έχει μια ακόμα αποστολή, να εξασφαλίσει η περιοχή μας το μερίδιό της από τους επισκέπτες των τουριστικών προορισμών. Και αφού δεν πέφτει, δεν βλέπει δυσκολίες, δεν εγκαταλείπει, αυτό την κάνει περισσότερο ενεργό πολίτη. Επίσης αν λάβουμε υπόψη ότι αναγορεύει το συναίσθημα σε «πρώτη αρχή» των μικρών ποιητικών αφηγήσεών της για την προβολή του τόπου μας, όλα γίνονται αντιληπτά. Περνά το συναίσθημα μέσα από την φωνή της, ώστε με την συναισθηματική διάχυση να συγκινήσει τον επισκέπτη. Έτσι, το συναίσθημα είναι εκεί, η ευαισθησία στο βλέμμα, στο πάθος, τη χαρά, στην έκφραση του προσώπου, η φιλικότητα στο χαμόγελο, ο επαγγελματισμός στην κίνηση. Αυτό την κάνει περισσότερο άνθρωπο. Άνθρωπο ανήσυχο που διατηρεί ακόμη τις ευαισθησίες της για τον τόπο μας.
Η Παναγιώτα ένα εργαζόμενο κορίτσι «σηκώνει» το Σιδηρόκαστρο στους ώμους του. Την μάχη για την προβολή του τόπου μας την έχει ήδη ξεκινήσει με την ατέρμονα δύναμή της, τον ενεργητικό ρόλο της συνείδησής της. Η παρουσία της σε κατάστημα εστίασης στο κέντρο του Σιδηροκάστρου, παίζει αποφασιστικό ρόλο. Ενσαρκώνει την έννοια της ελληνικής φιλοξενίας. Λειτουργεί σαν μια αφύπνιση της ευθύνης μας, που προέρχεται από μια έντονη πείρα της πραγματικότητας και από την πεποίθηση πως η προβολή μιας πόλης, μιας περιοχής ήταν, είναι ακόμη και θα είναι πάντα αναγκαία. Είναι πραγματικά υπέροχη ! Είναι ένα παράδειγμα για όλους μας. Και αυτό είναι πολύ παρηγορητικό, ένας δρόμος που λέει ότι υπάρχουν νέα παιδιά, έξυπνα, απαιτητικά, που συνειδητοποιούν ακριβώς τι φταίει και μπορούν να συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη του τόπου μας με την ομορφιά της αυθόρμητης προσφοράς, της ζεστής ανθρώπινης παρουσίας, την κατανόηση των αναγκών και των επιθυμιών των επισκεπτών. Και το πιο σημαντικό, μετά το πέρας των μεταπτυχιακών σπουδών της θα προσφέρει στα παιδιά, για την ενίσχυση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων, για να κάνουν ένα καλό ξεκίνημα, για να εμπλακούν σε δράσεις, για να μαθαίνουν να ερμηνεύουν τον κόσμο, να αναγνωρίζουν, να κατανοούν τα αισθήματα των άλλων και ταυτόχρονα να δείχνουν ενδιαφέρον γι αυτά.
Πιστεύω πως με ανήσυχους ανθρώπους μπορούμε να αποκτήσουμε συνείδηση της πραγματικής μας θέσης για να σταματήσει το Σιδηρόκαστρο να δίνει εμφάνιση παρακμής και στασιμότητας. Και ναι, πιστεύω πως είμαστε όλοι προσωπικά υπεύθυνοι για τις επάρκειες της πόλης μας. Κυρίως όσοι εργάζονται σε επιχειρήσεις εστίασης πρέπει να νιώθουν την ευθύνη να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό για τη διάθεση του επισκέπτη, την προβολή του τόπου μας. Και επειδή όλα με κάποιο τρόπο μιλούν για ευθύνη, επειδή οι εκδρομείς – τουρίστες περιμένουν να βοηθηθούν μέσα στον όγκο των πληροφοριών, ο Δήμος Σιντικής οφείλει να προχωρήσει στην έκδοση ενός προσεγμένου εντύπου, το οποίο να διανέμεται δωρεάν στα καταστήματα εστίασης.
Από την απόλαυση της ρέουσας αφήγησης και τα τεκμήρια που θα παρατίθενται στο έντυπο για αξιοθέατα, οι πληροφορίες να γίνονται περισσότερο αισθητές στους επισκέπτες για να νιώσουν, να πεισθούν, να εξερευνήσουν την περιοχή, για να εκτιμήσουν καλύτερα τον προορισμό. Και να αισθάνονται απόλυτα σίγουροι ότι ο Δήμος Σιντικής είναι φιλόξενος, έτοιμος να τους υποδεχθεί. Πιστεύω πως υπάρχουν κάμποσα πράγματα σε τούτη την όμορφη περιοχή μας που δεν σου επιτρέπουν να τ’ αγνοήσεις ή να τα κακομεταχειρισθείς. Και που σ’ εκδικούνται αν το κάνεις.