Το ζήτημα της διαχείρισης των αστικών λυμάτων αποτελεί εδώ και δεκαετίες μια ανοιχτή πληγή για τη χώρα μας, με την Ελλάδα να μετρά αλλεπάλληλες καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να καταβάλλει τεράστια πρόστιμα λόγω της μη συμμόρφωσης με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ.
Η τελευταία παραπομπή της χώρας, στα τέλη του 2024, αφορούσε 153 μεσαίους οικισμούς (2.000–15.000 κατοίκων), στους περισσότερους από τους οποίους δεν εφαρμόζεται ούτε δευτεροβάθμια επεξεργασία λυμάτων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το 2017 καταρτίστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Λυμάτων, ακριβώς για να αντιμετωπιστεί η χρόνια αυτή αποτυχία και η ανεπάρκεια των δήμων.
Οι οικισμοί κατηγοριοποιήθηκαν σε Α’, Β’ και Γ’ προτεραιότητας, αποκλειστικά βάσει της ευρωπαϊκής οδηγίας και των χρονικών υποχρεώσεων συμμόρφωσης. Ούτε τυχαία επιλέχθηκαν, ούτε πολιτικά, ούτε «κατά βούληση δημάρχων».
Στο σύνολο της χώρας:
• 19 οικισμοί Α’ προτεραιότητας.
• 64 οικισμοί Β’ προτεραιότητας.
• 399 οικισμοί Γ’ προτεραιότητας.
Από τους οικισμούς Γ’ προτεραιότητας, 191 δεν είναι ακόμη σε συμμόρφωση, μεταξύ αυτών το Σιδηρόκαστρο και το Νέο Πετρίτσι. Αυτοί οι οικισμοί ήταν επιλέξιμοι από την αρχή του εθνικού σχεδιασμού. Δεν «επιλέχθηκαν τώρα». Ήρθε απλώς –με τεράστια καθυστέρηση– η ώρα να υλοποιηθούν.
Και εδώ θα πρέπει να δώσουμε τα εύσημα στον Γενικό Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, κ. Μανώλη Γραφάκου,ο οποίος όργωσε στην κυριολεξία τα τελευταία χρόνια την Ελλάδα για να βοηθήσει να προχωρήσουν τα έργα που έχουν μείνει πίσω. Αντί, λοιπόν, το τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο να αποτελέσει πεδίο σοβαρής ενημέρωσης και θεσμικής συζήτησης, παρακολουθήσαμε μια θλιβερή αντιπαράθεση για το ποιος θα καρπωθεί πολιτικά το έργο.
Ακούστηκαν ανακριβείς και παραπλανητικές τοποθετήσεις, όπως:
• ότι «επιλέχθηκαν οι δύο μεγάλοι οικισμοί».
• ότι «θα υπάρξει συνέχεια αν βρεθούν εργαλεία».
• ότι πρόκειται για «πρώτη φορά στα χρονικά της Ελλάδας».
• ότι είναι «ένα από τα μεγαλύτερα έργα της χώρας».
Η πραγματικότητα όμως είναι αμείλικτη:
• Ήδη 208 από τους 399 οικισμούς Γ’ προτεραιότητας στη χώρα είναι σε συμμόρφωση.
• Υπάρχουν δεκάδες μεγαλύτερα έργα λυμάτων σε εξέλιξη ή ολοκληρωμένα (Ιωάννινα, μεγάλοι δήμοι κ.ά.).
• Το έργο δεν είναι μοναδικό, ούτε πρωτοφανές, αλλά καθυστερημένη συμμόρφωση σε ευρωπαϊκή υποχρέωση Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε και η αόριστη αναφορά του Δημάρχου σε «πολλά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ».
Στην Εξαμηνιαία Αναφορά Επιτελικής Σύνοψης, όμως, αναφέρονται:
• Σιδηρόκαστρο: 10 εκ. € (εκτιμώμενος προϋπολογισμός).
• Νέο Πετρίτσι: 3 εκ. € (εκτιμώμενος προϋπολογισμός).
Μάλιστα, για το Νέο Πετρίτσι επισημαίνεται ρητά ότι δεν υπάρχει ωριμότητα, καθώς δεν έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες μελέτες και ο τελικός προϋπολογισμός παραμένει άγνωστος.
Την ίδια στιγμή, τρέχει ενεργή πρόσκληση από την ΠΚΜ (23/11/2025 – 11/05/2026) με τίτλο: «Δημιουργία, επέκταση και αναβάθμιση δικτύων και συστημάτων επεξεργασίας λυμάτων στην Κεντρική Μακεδονία» με συνολικό προϋπολογισμό 16.000.000 €, και με Δήμο Σιντικής και ΔΕΥΑ Σιντικής να περιλαμβάνονται στους ελάχιστους δυνητικούς δικαιούχους.
Κι όμως:
• Καμία απολύτως αναφορά στο Δημοτικό Συμβούλιο για το πρόγραμμα.
• Καμία ενημέρωση για μελέτες.
• Καμία αναφορά σε ετοιμότητα.
• Καμία δέσμευση για απορρόφηση πόρων.
• Καμία αναφορά για την Βυρώνεια που είναι εκτός σχεδιασμού από το μελλοντικό έργο του Πετριτσίου.
• Καμία αναφορά για τους υπόλοιπους οικισμού κοντά στο Σιδηρόκαστρο (Χαρωπό, Χορτερό, Βαμβακόφυτο).
• Η μόνη σωστή αναφορά επί του ζητήματος ήταν αυτή του κ. Παντουσά που ανέφερε ότι είμαστε από τους τελευταίους δήμους !
Και όπως σωστά είπε χαρακτηριστικά η κυρία Ζήκα: «Κουραστήκαμε να ακούμε τέτοια». Κουραστήκαμε από:
• Τα μεγάλα λόγια χωρίς περιεχόμενο.
• Την παραπληροφόρηση.
• Την προσπάθεια πολιτικής αυτοπροβολής πάνω σε υποχρεωτικά έργα.
• Τη διαρκή επίκληση του «θα».
Το τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο δεν ήταν απλώς απογοητευτικό. Ήταν εικόνα πολιτικής παρακμής. Μιας παρακμής που βολεύει όσους θέλουν μια κοινωνία ανενημέρωτη, κουρασμένη και χωρίς άποψη.
Η ευκαιρία υπάρχει. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία υπάρχουν. Το ερώτημα είναι ένα: Υπάρχει σχέδιο, ετοιμότητα και σοβαρότητα ή θα συνεχίσουμε να οπισθοδρομούμε;
• Γιατί ο Δήμος Σιντικής δεν αντέχει άλλη παρακμή.