Το Σιδηρόκαστρο έπεσε οριστικά στα χέρια των Τούρκων στις 20 Σεπτεμβρίου του 1383 μετά από σφοδρές μάχες και μετά από απόφαση της φρουράς του κάστρου στο Ισσάρι (Βυζαντινό) να το παραδώσει, όταν έμαθε την πτώση των Σερρών με συνθηκολόγηση, για να μείνει στο πέλμα του τούρκικου ζυγού 529 χρόνια. Ο Τιμουρτά παρόλο που κατέβαλε πολλή προσπάθεια να το καταλάβει, απαγόρευσε στα στρατεύματά του να προβούν σε λεηλασίες, καταστροφές και εμπρησμούς και να καταστρέψουν την πόλη. Σκόπευε να εποικίσει την πόλη με μουσουλμανικό πληθυσμό. Ο ελληνικός πληθυσμός που υπήρχε στο Σιδηρόκαστρο είχε κλειστεί στο κάστρο και φυγαδεύτηκε τελικά, από κεντρική σήραγγα. Οι περισσότεροι κατέφυγαν στα βουνά και σε ορεινά χωριά όπου δεν ανέβαιναν οι Τούρκοι. Το Βαρόσι εθεωρείτο η αριστοκρατική συνοικία του Σιδηροκάστρου και πολλοί από τους κατοίκους του ήταν Έλληνες. Στον Μαχαλά αναφέρεται η ύπαρξη 400 Ρωμιόγυφτων κατοίκων. Περίπου 7-8 χιλιάδες μουσουλμάνοι εκτόπισαν σχεδόν όλο το Ελληνικό πληθυσμό που είχε μείνει στο Σιδηρόκαστρο και αποβάλλοντας κάθε Ελληνικό χαρακτήρα δημιούργησαν μια Τουρκόπολη με γνήσιους Τούρκους, Τσερκέζηδες, Αράπηδες κλπ και ήταν προοδευμένη πόλη στο θρησκευτικό και εκπαιδευτικό τομέα με χοτζάδες, ιμάμηδες, καθηγητές κλπ και ανέδειξε μεγάλους άνδρες. Οι δύο τελευταίες φυλές Τσερκέζηδες και Αράπηδες αποβράσματα από τα βάθη της Τουρκίας, δεν γνώριζαν τι θα πει δουλειά. Στο ενεργητικό τους είχαν κλοπές, αρπαγές, φόνους και δρούσαν ανεξέλεγκτοι, οπλισμένοι σαν αστακοί και έσπερναν τον τρόμο. Οι Αράπηδες κατοικούσαν σε χαμηλές κατοικίες στα ανατολικά του Σιδηροκάστρου εξ ού και ο συνοικισμός Αράπικα, ενώ οι Τσερκέζοι στην περιοχή δυτικά της πόλης εξ ού και ο συνοικισμός Τσερκέζικα (ή Γκιγκέρ μαχαλάς). Τα Ταμπάκικα (Ταμπάκ δέρμα) η συνοικία από την Καλκάνη, μεταξύ Βασιλέως Γεωργίου και Μαιμούδας πρέπει να έλκει το όνομά της από τα συγκεντρωμένα πρωτόγονα εργαστήρια κατεργασίας δέρματος (βυρσοδεψία) που μάλλον υπήρχαν στην περιοχή. Το 1836 η «πανώλη» θέρισε τους Τούρκους στο Σιδηρόκαστρο. Το 1913 οι Μελενίκιοι αναγκάζονται να μετοικήσουν στο Σιδηρόκαστρο. Αρκετοί κατοικούν στο Βαρόσι. Οι περισσότεροι ζούν μεταξύ των Αράπικων και του Κέντρου καθώς και στην περιοχή κάτω από τον Άγιο Νεκτάριο όπου τους είχε παραχωρηθεί το 1914 μεγάλη αγροτική έκταση για να δημιουργήσουν το «ΝΕΟΝ ΜΕΛΕΝΙΚΟΝ» που δυστυχώς έμεινε στα χαρτιά ως σχέδιο. Οι πιο πολλοί χρησιμοποιούν εγκαταλειμμένα σπίτια τούρκων ή βούλγαρων Ο συνοικισμός (προσφύγων) δημιουργήθηκε με την συνθήκη της Λωζάνης και την ανταλλαγή πληθυσμών μετά την Μικρασιατική καταστροφή (1922) από την επιτροπή αποκαταστάσεως προσφύγων που κατασκεύασε ισόγεια σπίτια τύπου «Ντεχάντεκε». Βέβαια τέτοια σπίτια χτίστηκαν εκτός από το Βαρόσι και στα Ταμπάκικα και στα Αράπικα και στα τσερκέζικα. Το Σιδηρόκαστρο περιμετρικά του Βαροσίου κατοικήθηκε από Μελενίκιοιυς, Θράκες, Μικρασιάτες, Καυκάσιους, Πόντιους, Παφραλήδες. (Πληροφορίες από το βιβλίο της αείμνηστης Άννα Τολούδη «Σιντική Ιστορία και Παραδόσεις» το βιβλίο του ζεύχους Γεωργίου και Ευδοκίας Φουρτούνα «Οι Μελενίκιοι στο Σιδηρόκαστρο»,, καθώς και το βιβλίο του Νικόλαου Σκαρλάτου «Σιδηρόκαστρο η Αιώνια Πόλη του Κάστρου». Στην φωτο οι συνοικισμοί συγχέονται αφού χρονολογικά δεν συμπίπτουν αλλά είναι και μία κατά προσέγγιση εκτίμηση. Επειδή δεν γνωρίζω αν έχουν αλλάξει και δοθεί νέες ονομασίες στις συνοικίες παρακαλώ αν γνωρίζει κάποιος να τις κοινοποιήσει. Παρακαλώ αν υπάρχει κάτι προς διόρθωση κ Γιώργο και κ Ευδοκία Φουρτούνα, κ Νίκο Σκαρλάτο κ Αικατερίνη Κουμλίδου να με διορθώσετε.
Zinovia Margariti
endiaferon to keimeno Kur -George Tsatalt
,ego pou eimai apo to machala, mporeitre na mou peite ti simenei ronioguftoi?
George Tsatalt
Zinovia Margariti
Ζηνοβία έχω αντιγράψει τα στοιχεία αυτά από τους ιστοριογράφους εκείνης της εποχής. Το Ρωμιό-γυφτος γράφεται σε αντιδιαστολή με το Τουρκό-γυφτος. Οι γύφτοι εκείνης της εποχής, ήταν Έλληνες όπως και οι γηγενείς Έλληνες. Το ρωμιός ήταν έκφραση των Τούρκων που χαρακτήριζαν τους Έλληνες. Η ιστοριογράφος Τολούδη
(σελ 94-95) γράφει. – Η πόλη του Σιδηροκαστρου την εποχή εκείνη είχε 3000 Τούρκους, 1000 Έληνες, 400 Ρωμνιόγυφτους, 200 Κιρκάσιους και 50 Βούλαρους. Μια άλλη έκφραση που επικρατούσε επίσης ήταν οι Ρουμανόβλαχοι. Βλάχοι από την Ρουμανία. Ήταν και ακόμη είναι, γεωγραφικός προσδιορισμός μιας φυλής.
ZinoviaMargariti
GeorgeTsatalt
μεγάλη ιστορία ?το Σιδηρόκαστρο ☺️διάβασα επίσης ότι ήταν Έλληνες χριστιανοί οι ρωμιογυφτοι,
Zinovia Margariti
ok to stelno Kur-George Tsatalt
Γιάννης Κόπρινας
Το ρωμιος σημένει βυζαντινός καθώς μερικοί ερυυνητές μας συνδέουν με τους φοίνικες και την σμϋρνη ενώ τουρκόφγφτοι η τσιγγανοι ειναι απο αίγυπτο η και ινδία… κάτι άκουσα επίσης οτι μέχρι και την επανάσταση της 21 απριλιου ο μαχαλάς ήταν γκέτο φυλασόμενο και για να βγείς εξω χρειαζώσουν ειδική άδεια.. κάτι που κατήργησε ο ίδιος ο πατακός…
GeorgeTsatalt
Γιάννης Κόπρινας
Χαχαχαχαχα. Αν ήταν γκέτο όπως λες φυλασσόμενο δεν θα είχα εγώ περιθώριο να πηγαίνω στο σπίτι του Βαγγέλη Χαλάτση, στο μαγαζάκι του παππού σου στο Σεμερτζή που η Μαρίκα ήταν μαθήτρια της αείμνηστης μητέρας μου ή στους Κεμανετζήδες. Αυτό που λες υπήρχε επι τουρκοκρατίας αλλά είχε σχέση με όλο το Βαρόσι. Οι Τούρκοι απαγόρευαν την διέλευση της γέφυρας προς την πλατεία από τους Βαροσλήδες με ποινή εξορίας. Με την Ζηνοβία Μαργαρίτη γνωρίζεσαι?
Γιάννης Κόπρινας
GeorgeTsatalt
σπασμένο τηλέφωνο η ιστορία… οχι δεν θτμάμαι δεν νομίζω να την γνωρίζω..
Zinovia Margariti
Kur-George Tsatalt
prosopika den gnorizomaste exoume koinous gnostous ?,,opos wlepete mas endiaferei olous i istoria mas,?