Λίγος κόσμος, ακόμη λιγότεροι πάγκοι, σιωπή και θλίψη. «Ποια πανηγύρια; Πάει, τέλειωσαν αυτά».
Κείμενο Κώστας Καντούρης
21.9.21
Η Κοινή Υπουργική Απόφαση της 16ης Ιουλίου, που όριζε τα μέτρα της εβδομάδας για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορονοϊού, περιέλαβε και τα πανηγύρια. Μόνον τραπέζια και καθήμενοι, απαγόρευση χορού, αποστάσεις ασφαλείας και μάσκες, ακόμη κι έξω. Και οι πάγκοι, ένας εδώ και άλλος στην άλλη άκρη. Ήταν η απόφαση που οδήγησε στη ματαίωση όλων των μεγάλων εμποροπανηγύρεων της χώρας: Άγιος Μάμας Χαλκιδικής, Ιθάκη, Τεμπλόνι Κέρκυρας, Μεσσήνη, Άστρος, Άγιος Παντελεήμων Λήμνου, Χαλκίδα, Ηράκλεια Σερρών. Οι εικόνες με τους πάγκους να μαζεύονται και να δημιουργούν μικρές πολιτείες, κάτι σαν φαβέλες, στο εσωτερικό των οποίων κινούνται σαν μυρμήγκια οι επισκέπτες, για δεύτερη φορά έγιναν ανάμνηση του παρελθόντος. Έναν μήνα νωρίτερα, ένα άλλο μέτρο, καθιστούσε το ίδιο απαγορευτική οποιαδήποτε παρόμοια διοργάνωση. Απαιτούσε ο πληθυσμός της περιφερειακής ενότητας, στην οποία προγραμματιζόταν η εμποροπανήγυρη, να είναι εμβολιασμένος πλήρως στο 50%. Αδύνατο να επιτευχθεί.
Στο Σιδηρόκαστρο Σερρών, δυο μέρες μετά τη γιορτή της Αγίας Ζώνης, οι ιδιοκτήτες του λούνα-παρκ με δισταγμό ανοίγουν τα φώτα από τα παιγνίδια. Πίστα με συγκρουόμενα, μπαλαρίνα, τραμπολίνο, τρενάκι περιμένουν τους μικρούς πελάτες. Είναι η τελευταία μέρα του πανηγυριού. Αυτό επιτράπηκε να οργανωθεί, καθώς παραπέμπει σε θρησκευτικό πανηγύρι. Στην πλειοψηφία τους τα θρησκευτικά πανηγύρια έγιναν. Χωρίς χορούς και πολλά-πολλά, όμως. Ούτε πάγκους με πραμάτειες. Στο Σιδηρόκαστρο, όσοι πήγαν να δουλέψουν, την τελευταία μέρα κοιτούσαν την ώρα να φύγουν. Σαν να τους κυνηγούσε κάτι. Η εικόνα στο πανηγύρι μιλούσε από μόνη της. Άνοιξαν μόνο τα παιγνίδια, ένας πάγκος με λουκουμάδες και μία καντίνα. Το εστιατόριο–νταλίκα ήταν κλειστό. Και παραδίπλα, τα σιδερένια καραβάκια, δεμένα με ένα σχοινί όλα μαζί. Περίμεναν το φορτηγό να φύγουν.
Μπροστά από το ταμείο από την πίστα με τα συγκρουόμενα, όλοι είναι μαζεμένοι. «Τα 15 αυτοκινητάκια δεν γέμισαν ούτε μία φορά σε μία βόλτα σε αυτό το πανηγύρι». Ο Γιώργος, ιδιοκτήτης της πίστας, αναπολεί το παρελθόν. Και αναρωτιέται εάν οι καλές εποχές θα επανέρθουν. «Κάποτε εδώ δεν χωρούσαμε. Ήταν γεμάτο πάγκους», μεταφέρει στο VICE. Μετακινούσε και έστηνε 25 φορές τον χρόνο το λούνα-παρκ του. Φέτος το έστησε τρεις φορές. Πέρσι καμία. «Ήταν η απόλυτη καταστροφή». Ακόμη όμως κι έτσι, τα πανηγύρια ήταν άδεια. «Ο κόσμος φοβάται. Είναι πιασμένος. Εμείς είμαστε εμβολιασμένοι, το κάνουμε για δικό μας καλό».
Ο Απόστολος είναι ένας από τους εργαζόμενους του λούνα-παρκ που είδε τις επιπτώσεις μέσα στο σπίτι του. «Πέρσι ζητούσα χρήματα από την πεθερά μου. Έψαχνα χωράφια να τσαπίσω, να βγάλω κάτι να πάω στο σπίτι», αποκαλύπτει. Κάπως έτσι είναι οι περισσότεροι. «Εδώ στο Σιδηρόκαστρο, ήρθε σε κάποια στιγμή ένας πάγκος με ρούχα. Έφυγε σε μια ώρα». Απογοήτευση.
Η άδεια για το πανηγύρι της Αγίας Ζώνης, παραδοσιακό του Σιδηροκάστρου, δόθηκε από τον Δήμο Σιντικής. Δεν υπήρχαν περιορισμοί για πληθυσμιακή κάλυψη που να υπερβαίνει το 50%. Πώς να υπήρχαν άλλωστε; «Βασιστήκαμε στο ΦΕΚ που αφορά τα μέτρα για τις λαϊκές αγορές και έτσι δώσαμε τις άδειες», εξηγεί η αντιδήμαρχος ποιότητας ζωής και πολιτισμού–τουρισμού του δήμου, Σουζάνα Ρόδη, η οποία ενέκρινε τις άδειες. Δεν υπήρχαν περιορισμοί, πέραν των κλασικών και μάλιστα ο δήμος ζήτησε και self test από τους εργαζόμενους στο πανηγύρι. Στις θρησκευτικές πανηγύρεις δεν υπήρχαν ασφυκτικά πλαίσια το φετινό καλοκαίρι. «Ο κόσμος όμως τα απέφυγε», σημείωσε η αντιδήμαρχος τονίζοντας τις προσπάθειες του δήμου να στηρίξει συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και άλλες εκδηλώσεις για να καλυφτεί το κενό των πανηγυριών. Η έλλειψη του παραδοσιακού χορού.
Σε μια άλλη γωνιά της Μακεδονίας, ο «πατριάρχης» των χάλκινων, ο Θανάσης Σέρκος, παίζει μουσική στην αυλή του σπιτιού του. Στη γειτονιά των μουσικών της Γουμένισσας. «Ποια πανηγύρια; Πάει, τέλειωσαν τα πανηγύρια», απαντάει κόβοντας τη συζήτηση για γλέντια με αφορμή είτε γιορτές θρησκευτικές, είτε εμποροπανηγύρεις. «Μόνο κάτι γάμοι έμειναν που κινηθήκαμε λίγο», συμπληρώνει. «Όμως κι από εκεί μόλις σηκωνόταν ο κόσμος να χορέψει μας σταματούσαν». Το πλήγμα στους μουσικούς των πανηγυριών και φέτος ήταν μεγάλο. Ειδικά μετά την περσινή χρονιά, όταν είχαν απαγορευτεί τα πάντα. Την τρομπέτα να έβγαζες στην αυλή του σπιτιού σου, πλησίαζε αστυνομικός για να σε ελέγξει.
Πίσω στο πανηγύρι της Αγίας Ζώνης στο Σιδηρόκαστρο, ο Γιώργος Καράμπελιας συντονίζει τους εργαζόμενους που ξεστήνουν τη νταλίκα – ταβέρνα. Από τα 44 πανηγύρια που πηγαίνει κάθε χρόνο, αυτό για φέτος ήταν το ένατο. «Και τελειώσαμε. Του χρόνου και βλέπουμε». Μία πίκρα διακρίνεται στο πρόσωπο του 41χρονου. Θέλει να κάνει κάτι, όμως δεν μπορεί. «Παράτησα τα πανηγύρια και δούλευα σε μία εταιρία. Ήταν καταστροφή», λέει. Παραπονιέται και πιστεύει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται δεν είναι δίκαια. «Στα αστικά λεωφορεία μαζεύονται 70 άτομα σε ελάχιστα τετραγωνικά. Και μετά τους φταίνε τα πανηγύρια. Μας έστειλαν στο καναβάτσο», αγανακτεί. Μεταφέρει και την εικόνα των συναδέλφων του. Ότι ορισμένοι δεν πήγαν στα πανηγύρια και δεν άνοιξαν τα καταστήματά τους, επειδή δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν εμπορεύματα. «Άντε και έπαιρνες με πίστωση. Μετά ήρθαν οι ακυρώσεις. Τι τα κάνεις μετά αυτά τα κρέατα;», ρώτησε ρητορικά.
Παραδίπλα ήταν στημένος ο πάγκος του 47χρονου Ηλία Κεραμυδά. Λουκουμάδες. Με σοκολάτα και με τρούφα. «Είναι ζεστά», του λέει μία νεαρή που δίνει το κύπελλο με τους λαχταριστούς λουκουμάδες στον γιο της. Είναι ο μόνος πάγκος από τους επτά που στήθηκαν. Όλοι πουλούσαν λουκουμάδες. Ένας–ένας έφευγε. Ο Ηλίας κατάφερε να μείνει, κερδίζοντας για λίγο τη μάχη του ανταγωνισμού. Χωρίς κέρδος, όμως, αφού οι πελάτες ήταν λιγοστοί. «Πριν τον κορονοϊό ξεκινούσαμε τα πανηγύρια και τις γιορτές τον Φεβρουάριο και τελειώναμε το Νοέμβριο. Πήγαινα σε περισσότερα από 40», λέει στο VICE. Φέτος ήταν καλά, αν και ο κόσμος ήταν σχετικά περιορισμένος. Έστησε τον πάγκο με τους λουκουμάδες σε περίπου 20 χωριά, ενώ πέρσι μόλις σε δέκα. «Είμαστε πεσμένοι, πάνω από 80%. Δεν έχει και κίνηση», υπολογίζει.
Το φετινό καλοκαίρι, οι φωνές των τραγουδιστών με το παραδοσιακό πρόγραμμα δεν ακούστηκαν από τις μεγαφωνικές που στήνονται στο άψε σβήσε, όσο γρήγορα οργανώνονται οι χοροί και πιάνονται στον κύκλο οι χορευτές. Και τα συγκρουόμενα στην πίστα του Σιδηροκάστρου δεν γέμισαν ούτε σε μία βόλτα. Ακόμα και αν οι μάσκες, για όσους δεν έχουν, προσφέρονται δωρεάν, όπως πληροφορεί η χάρτινη πινακίδα μέσα στη ζελατίνα.
φωτογραφίες Αλέξανδρος Αβραμίδης
Πηγή : vice.com