Το έθιμο του Χριστόψωμου παρουσιάστηκε σήμερα (20.12.21) στην ΕΡΤ 3 και στην εκπομπή ” Περίμετρος” . Η κυρία Ράνια Καραβασίλη, απο το Σιδηρόκαστρο Σερρών, μίλησε για το έθιμο που ήρθε απο την Μικρά Ασία και το Τεπεκίτσι, χωριό κοντά στην Προύσσα και αποκάλυψε τα μυστικά της κατασκευής του. Με την βοήθεια του μικρού εγγονού της Δημήτρη Κατσούρα.
Το Χριστόψωμο είναι καρβέλι ή κουλούρα που η νοικοκυρά εχει παρασκευάσει 2-3 ημέρες προ των Χριστουγέννων ειδικά για τη μεγάλη αυτή θρησκευτική γιορτή. Η διαφορά με τα άλλα συνήθη ψωμιά είναι ο πλούσιος του στολισμός με διάφορα κεντήματα (κεντίδια) ή «πλουμίδια» ή χαϊμαλιά όπως ονομάζονται, αλλά και ο τρόπος κατασκευής του , με τσίπουρο, καρύδια σουσάμι και άλλα.
Ένα κεφαλαίο Β συμβολίζει το ζυγό του αλετριού (από την ιστορία της σποράς) ενώ άλλες παραστάσεις αλέτρι βόδια κλπ συμβολίζουν το αυτό. Στο άλλο μισό της επιφάνειας του Χριστόψωμου με «σωρό» ζύμης παρίσταται η «στοίβα» (οι θημωνιές), πλαισιωμένη με φύλλα αμπέλου και ελιάς, η προσδοκία, το όνειρο για το ερχόμενο Καλοκαίρι. Επίσης πολλές φορές απεικονίζεται και το σπίτι στο οποίο και θα έρθει η ευτυχία της χρονιάς μια ιδιαίτερη σημασία που τονίζεται και στα κάλαντα:
«Σ΄ αυτό το σπίτι πού ΄ρθαμε πέτρα να μη ραΐσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει»
Δεν κόβεται ποτέ με το μαχαίρι, αλλά με το χέρι μοιράζεται απο νοικοκύρη του σπιτιού σε ολα τα μέλη του τραπεζιού.
Το Χριστόψωμο αφιερώνεται στη Γέννηση του Χριστού που θα στέρξει να μεταβάλει τα «πλουμίδια» σε ευλογημένη πραγμάτωση.
